ΕΝΟΤΗΤΑ 27
•Στο τέλος του 19ου αι. η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα (1893: πτώχευση,1898:επιβολή διεθνούς οικονομικού ελέγχου).
•Αρχές 20ού αι.: δύσκολη η διάθεση των ελλ. προϊόντων στις ξένες αγορές, περιορισμένα τα εμβάσματα των Ελλ. μεταναστών από Αίγυπτο και Αμερική.
•Φανερή η αδυναμία των ελλ.κυβερνήσεων να χειριστούν τα εθνικά θέματα (πόλεμος του 1897)= πολιτική αστάθεια με μικρής θητείας κυβερνήσεις και λαϊκή δυσαρέσκεια.
•Πολιτικοί και μοναρχία έχαναν το κύρος τους. Η μοναρχία θεωρούνταν υπεύθυνη για παρεμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις με κακές επιλογές του διαδόχου Κωνσταντίνου και λανθασμένη στάση του ύπατου αρμοστή της Κρήτης Πρίγκιπα Γεώργιου, ο οποίος θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη ρήξη με το Βενιζέλο και την επανάσταση στο Θέρισο (βλ. ενότητα 21).
•Έτσι: Μάιο του 1909 ιδρύθηκε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, μια οργάνωση κατώτερων αξιωματικών. Τα μέλη του δυσφορούσαν με τη βασιλική οικογένεια, που προωθούσε ευνοούμενούς της στο στράτευμα, αλλά και με την κακή κατάσταση των ενόπλων δυνάμεων.•Η πολιτική ηγεσία στην αρχή διαπραγματεύτηκε με το Σύνδεσμο αλλά στη συνέχεια προσπάθησε να συλλάβει την ηγεσία του. Τότε ο Σύνδεσμος ανέθεσε την αρχηγία του στο συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά και στις 15 Αυγ. 1909 εκδήλωσε κίνημα με κέντρο το στρατόπεδο στο Γουδί της Αθήνας. Η κυβέρνηση χωρίς στρατιωτικές δυνάμεις αναγκάστηκε να δεχτεί τους όρους του Συνδέσμου και οι κινηματίες επέστρεψαν στις θέσεις τους αλλά διατηρώντας την οργάνωσή τους.
•Τι ζητούσε ο Σύνδεσμος: Κυρίως, αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων = απομάκρυνση από το στράτευμα των πριγκίπων, δηλαδή του Κων/νου και των άλλων γιων του βασιλιά, με σκοπό την αξιοκρατία στο στρατό. Το αίτημα ικανοποιήθηκε αμέσως. Παράλληλα, διατυπώθηκαν από το Σύνδεσμο και άλλα αιτήματα, που αφορούσαν διοίκηση, οικονομία, δικαιοσύνη και εκπαίδευση
•Οι μη στρατιωτικοί στόχοι του κινήματος ήταν γενικοί και αόριστοι, αλλά η ελλ. Κοινωνία τους υιοθέτησε. Έτσι το κίνημα στο Γουδί λειτούργησε ως καταλύτης για να προβληθούν γενικότερα λαϊκά αιτήματα κατά της «συναλλαγής» και υπέρ της «Ανόρθωσης» του κράτους.
•Στις 14 Σεπ. 1909 ο λαός της Αθήνας εξέφρασε την υποστήριξή του στο κίνημα με τη συμμετοχή του σε συλλαλητήριο που οργάνωσαν ο Σύνδεσμος και διάφορες επαγγελματικές οργανώσεις.
•Ο Σύνδεσμος στην αρχή υποστήριξε την κυβέρνηση Μαυρομιχάλη, που διορίστηκε από το βασιλιά Γεώργιο, αλλά, επειδή υπήρχε αμοιβαία καχυποψία και δεν έρχονταν τα επιθυμητά αποτελέσματα για τη χώρα, η ηγεσία του Συνδέσμου κάλεσε στην Αθήνα τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που είχε διακριθεί ήδη στην Κρήτη και στους αγώνες των Κρητικών για ένωση με την Ελλάδα.
ΕΝΟΤΗΤΑ 28
•Ο Βενιζέλος αρνήθηκε την πρόσκληση του Συνδέσμου το 1909 να έρθει στην Ελλάδα. Διαφώνησε με εκείνους που ζητούσαν την κατάργηση της μοναρχίας, γιατί θεωρούσε ότι κάτι τέτοιο θα έφερνε διχασμό του λαού σε μια κρίσιμη περίοδο. Έτσι:
•Σύνδεσμος, βασιλιάς, παλαιά κόμματα και Βενιζέλος συμφώνησαν να γίνουν εκλογές για ανάδειξη αναθεωρητικής Βουλής (για αναθεώρηση του Συντάγματος) και όχι Συντακτικής (για αλλαγή του πολιτεύματος) όπως ζητούσαν κάποιοι. Τελικά: μετά από εκλογές (Αύγ. και Νοε. 1910) το Κόμμα των Φιλελευθέρων, που μόλις είχε ιδρυθεί από το Βενιζέλο και αποτελούνταν από νέους πολιτικούς, κέρδισε την πλειοψηφία στη Βουλή.
Από την αναθεωρητική Βουλή προέκυψε το αναθεωρημένο σύνταγμα του 1911. Αυτό:
•Προστάτευε αποτελεσματικότερα τις ατομικές ελευθερίες
•Επέτρεπε στο κράτος να αφαιρεί από τους ιδιοκτήτες τους με αποζημίωση μεγάλες εκτάσεις γης για να μοιραστούν σε ακτήμονες
•Θέσπιζε τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων
•Απαγόρευε σε στρατιωτικούς και δημοσίους υπαλλήλους να εκλέγονται βουλευτές
•Καθιέρωνε την υποχρεωτική δωρεάν εκπαίδευση
Καταλυτικό ρόλο στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων έπαιξε η ριζοσπαστική κοινοβουλευτική ομάδα των Κοινωνιολόγων με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.
Παράλληλα, ο Βενιζέλος:
•Ασχολήθηκε με την αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων
•Φρόντισε να αποκτήσει επιρροή στο στράτευμα και επιδίωξε την αξιοποίηση όλων των αξιωματικών. Έτσι: •Επανέφερε στην ηγεσία του στρατού τον Κων/νο, επιλογή που δυσαρέστησε τους βενιζελικούς.
Ο Βενιζέλος, κάνοντας τα παραπάνω, εκτιμούσε ότι η Ελλάδα σύντομα θα έπρεπε να
πολεμήσει για να πετύχει τους εθνικούς της στόχους.
•Έτσι εξηγούνται: η συμβιβαστική στάση που τήρησε απέναντι στη μοναρχία, τα μέτρα υπέρ των
ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων και η στρατιωτική αναδιοργάνωση της χώρας
•Στις εκλογές το Μάρτιο του 1912 το κόμμα των Φιλελευθέρων θριάμβευσε, γιατί μεγάλο μέρος
της ελληνικής κοινωνίας πίστευε ότι ο Βενιζέλος ήταν ο κατάλληλος ηγέτης για να επιλύσει τα
κοινωνικά και εθνικά προβλήματα. Παράλληλα, έγινε μεγάλη πολιτική ανανέωση με την εκλογή
μεγάλου αριθμού νέων βουλευτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου